Jak zorganizować warsztaty przyszłościowe?

25-02-2014

W różnorodności siła – tak można w skrócie opisać warsztaty przyszłościowe. To metoda, która pozwala na wypracowanie wspólnej wizji osobom z różnych grup interesów.

Czasami osiągnięcie pewnych celów wymaga współpracy wielu różnych grup społecznych. W stworzeniu spójnej wizji i realizującego ją planu działania mogą nam pomóc warsztaty przyszłościowe. To metoda złożona z czterech faz, która pozwala na wykorzystanie potencjału wszystkich uczestników i uczestniczek przy wypracowywaniu wspólnych założeń. Na początku musicie określić obszar, nad którym chcecie pracować - to może być np. wizja miejscowości przyjaznej dla mieszkańców albo model działań w Waszej wymarzonej szkole. To będzie główny temat warsztatów, które należy przeprowadzić według następujących kroków:

•  Faza przygotowawcza

To czas przeznaczony na poznanie się uczestników i uczestniczek oraz zapoznanie wszystkich z zasadami panującymi w czasie warsztatów. Od tego etapu w dużej mierze może zależeć atmosfera i jakość pracy na dalszych etapach przyszłościowych spotkań. Warto poświęcić sporo uwagi na ustalenie pewnych reguł współpracy pomiędzy warsztatowiczkami i warsztatowiczami – chociażby otwartość na zdanie drugiej osoby czy konstruktywną krytykę skupioną na pomyśle, a nie jego autorze/autorce.

•  Faza krytyki

W tej fazie uczestnicy i uczestniczki skupiają się na negatywnych aspektach omawianego zagadnienia. Młodzi Radomianie i Radomianki realizujący projekt „Porozmawiajmy o mieście” szukali razem z seniorami, nauczycielami, sportowcami i przedstawicielami organizacji pozarządowych słabych stron. Dzięki obecności  tak różnych grup społecznych udało się znaleźć problemy do rozwiązania w bardzo różnych obszarach. Wszystkie zostały dokładnie zapisane i przedyskutowane, dzięki czemu uczestnicy i uczestniczki mogli poznać swój punkt widzenia na różne sprawy.

•  Faza utopii

Pozwala na wypracowanie wspólnej, utopijnej wizji omawianego zagadnienia. Pamiętając o zdiagnozowanych problemach, uczestnicy i uczestniczki wymyślają rozwiązania, które doprowadzą do „stanu idealnego” np. życia w mieście. Ważne, żeby nic nie krępowało Waszej wyobraźni i kreatywności! Każdy pomysł jest cenny, nawet jeśli jego realizacja może okazać się niemożliwa. Podobnie jak w poprzedniej fazie, wszystkie pomysły przedstawiane są na forum.

• Faza realizacji

Ostatnia faza umożliwia uczestnikom i uczestniczkom przekształcenie wizji na konkretne działania. Zastanówcie się, jakie kroki należy podjąć aby urzeczywistnić Wasze plany. Jakich zasobów potrzeba? Kto jest odpowiedzialny za zrealizowanie danego działania? W jakim czasie działanie powinno zostać zrealizowane? – to pytania, które pomogą Wam ukonkretnić kolejne etapy prac dążących do osiągnięcia celu.

Czego potrzebujecie do organizacji warsztatów?

• Uczestnicy i uczestniczki

Do udziału w warsztacie warto zaprosić ok. 20 – 30 osób reprezentujących różne grupy społeczne, np. seniorów, mediów, władz miasta, lokalnych przedsiębiorców, młodzieży … W przypadku tworzenia wizji dotyczącej Waszej szkoły, uczestnikami i uczestniczkami mogą być reprezentanci uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły, dyrekcji, rodziców i ewentualnych szkolnych sojuszników.

Zadbajcie o równy podział „sił” na warsztacie i wcześniejsze wysłanie do wszystkich podstawowych informacji, które ułatwią przygotowanie się do spotkania. Warto pomyśleć również o wyłonieniu kilku liderek i liderów, którzy będą przypominali w grupach o zasadach pracy, dbali o to, by każdy miał przestrzeń do wypowiedzi i zbierali wypracowywane pomysły, które będą przedstawiane na forum.

•  Moderatorzy

Nad warsztatem powinni czuwać moderatorzy. Ich zadaniem będzie przedstawienie zasad pracy oraz programu warsztatów, zbieranie i podsumowywanie pomysłów uczestników i uczestniczek oraz dbanie o czas i przebieg poszczególnych faz spotkania.

• Miejsce

Poszukajcie przestrzeni, która zapewni możliwość swobodnego przemieszczania się uczestników i uczestniczek między grupami. Z prośbą o udostępnienie sali za darmo możecie zwrócić się np. do miejscowego ośrodka kultury, biblioteki czy też szkoły. Warto pomyśleć o drobnym poczęstunku i napojach – może macie w społeczności lokalnej sojusznika / sojuszniczkę, który zgodziłby się sfinansować prosty catering w zamian za promocję w czasie warsztatów i w materiałach, które będzie wysyłać do mediów?

• Materiały

W czasie warsztatu będzie zapisywać pomysły uczestników i uczestniczek – zarówno te dotyczące problemów jak i rozwiązań. W drugiej fazie spotkania przydadzą się samoprzylepne karteczki, na których każdy może anonimowo napisać słabe strony omawianego zagadnienia i przykleić na wspólnej planszy (może to być flipchart albo szary papier przyklejony na ścianie taśmą malarską). Moderatorzy mogą porządkować karteczki i grupować je wg. obszarów (np. aktywności uczniów i uczennic, komunikacja między społecznością uczniowską a pracownikami szkoły i rodzicami, szkolna oferta zajęć pozalekcyjnych).

W trzeciej fazie warto rozdać uczestnikom i uczestniczkom kartki, na których będą mogli zapisywać pomysły w czasie pracy grupowej. Następnie zbierzcie propozycje wszystkich grup na wspólnym flipcharcie lub szarym papierze. Nie zapomnijcie o markerach, długopisach i taśmie!

Co po warsztacie?

Po spotkaniu Wasza praca jeszcze się nie kończy. Spiszcie wszystkie wnioski, które pojawiły się w czasie warsztatu i roześlijcie je do uczestników i uczestniczek z podziękowaniami za aktywny udział w wydarzeniu. Następnie sprawdźcie, które z pomysłów można już przekazać do osób odpowiedzialnych za ich realizację: instytucji miejskich, kulturalnych, szkół. Postarajcie się zachęcić jak największą liczbę osób do wspólnego przekładania Waszej wizji na rzeczywistość. Powodzenia!

Potrzebujesz większej ilości informacji i dodatkowego wsparcia? Napisz do nas!

redakcja@dzialasz.ceo.org.pl

Na podstawie:

http://partycypacjaobywatelska.pl/technika/warsztaty-przyszlosciowe/

http://konsultacje.um.warszawa.pl/content/warsztaty-przyszlosciowe

Materiał powstał w ramach dofinansowania przyznanego przez Fundację Bre Banku.

Paula Langnerowicz

fot. Maciej Kopycki, projekt "Porozmawiajmy o mieście"