Jak zrobić film dokumentalny?

Wysłane przez Paula Langnerowicz w czw., 10/27/2011 - 13:55

Pewnie część z was zada pytanie: dlaczego mamy robić akurat film dokumentalny? Otóż, może ten gatunek filmowy nie jest zbyt popularny, ale ma kilka niewątpliwych zalet. Po pierwsze, ,,dokument” daje okazję do wielu ciekawych obserwacji różnych sytuacji i zachowań. Po drugie, możecie przy jego robieniu nauczyć się wszystkich etapów robienia dobrego filmu. No i po trzecie, macie szansę zaprezentować w nim interesujący dla was temat. Czujecie się przekonani? W takim razie czas zabrać się do dzieła!

1. Od czego zacząć?

Rozpocznijcie od obejrzenia kilku dokumentów. To pozwoli oswoić wam się z taką formą filmu. Sięgnijcie po filmy z serii Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego lub Panete Doc Review. Bogate zasoby filmów dokumentalnych znajdziecie też w Internecie, np. na stronach: http://www.filmy-dokumentalne.pl/, http://www.iplex.pl/, http://alterkino.org/.

2. Jaki sprzęt będzie potrzebny?

Do nakręcenia waszego filmu wystarczy:

Kamera – nie musi być ona najlepsza, najważniejsze żebyście doskonale opanowali jej obsługę przed rozpoczęciem kręcenia filmu. Żeby sprawdzić możliwości swojej kamery, nakręćcie kilka filmików próbnych.

Mikrofon – to ważne urządzenie, które pozwoli wam zarejestrować dźwięk. Zwróćcie uwagę, czy posiadany przez was mikrofon nie zbiera tzw. przypadkowych dźwięków z otoczenia. Jeśli tak, to niestety nie nadaje się on do wykorzystania w tworzeniu filmu.

Statyw – pozwoli wam uniknąć efektu latającego obrazu podczas nagrywania.

Programy do montażu – darmowe programy znajdziecie w Internecie, np. na stronie: www.dobreprogramy.pl.

Do powyższego spisu dorzućmy jeszcze kabel Fire Wire i dużo miejsca na komputerowym dysku. Gdy już jesteście zaopatrzeni w niezbędny sprzęt, zastanówcie się nad tym, jaką rolę będzie pełnił każdy z was przy tworzeniu filmu.

3. Jak zorganizować ekipę filmową?

Film to duże przedsięwzięcie, które wymaga zaangażowania wielu osób. Żeby jego tworzenie szło sprawnie, podzielcie się zadaniami. Role, jakie można wyróżnić przy kręceniu filmu, to:

Reżyser – jest odpowiedzialny za całokształt filmu i nadzoruje pracę innych grup. To bardzo trudna rola. Reżyser nie tylko powinien brać pod uwagę zdanie każdego z członków ekipy, ale też radzić sobie z konfliktowymi sytuacjami w grupie.

Scenopisarz – tą funkcję powinna objąć osoba, która z łatwością przeleje wasze pomysły na papier i stworzy z tego uporządkowany scenariusz.

Operator – to władca kameryJ Odpowiada za jakość ujęć i odpowiednie oświetlenie na planie. Do tego zadania przydadzą się zdolności artystyczne i wcześniejsze doświadczenie, np. z fotografią.

Dźwiękowiec – jak sama nazwa wskazuje, osoba pełniąca tą rolę, odpowiada za jakość nagrywanego dźwięku.

Scenograf – zajmuje się przygotowanie planu akcji oraz znalezieniem rekwizytów potrzebnych do kolejnych scen.

Montażysta – z zebranego materiały filmowego i dźwiękowego tworzy jedną całość. od niego zależy, jak finalnie będzie wyglądać wasz film. Dlatego postarajcie się, żeby montażystą została osoba, dla której sprawy techniczne nie stanowią przeszkody.

Producent – to osoba, która zdecyduje się wesprzeć tworzenie filmu. Może dać Ana niego niezbędne fundusze lub pożyczyć sprzęt. Dlatego zadbajcie o odpowiednie relacje z producentem. Starajcie się go włączyć w kolejne etapy powstawania dokumentu.

4. Jaki temat wybrać?

Rozejrzyjcie się uważnie wokół siebie. Często najlepsze tematy dosłownie czają się za rogiem. Wybierzcie temat, który was ciekawi, ale też który dotyka spraw dla was ważnych. Temat powinien być też uniwersalny, aby mógł dotrzeć ze swoim przekazem do odbiorców.

5. Czemu służy dokumentacja?

Dokumentacja pozwala wam dowiedzieć się jak najwięcej o zagadnieniu, które zamierzacie filmować. Zbierzcie informacje o osobach lub miejscach, które zamierzacie odwiedzić.

6. Jak korzystać ze scenariusza?

W scenariuszu umieście opisy tylko tych scen, które bezpośrednio dotyczą danego tematu. Wtedy scenariusz stanie się dla was niezwykle pomocnym przewodnikiem w czasie kręcenia ujęć i montażu. Oczywiście już w trakcie pracy na planie czasem okazuje się, że pewne ujęcia zaplanowane w scenariuszu nie są możliwe do zrobienia. Albo na bieżąco powstały inne, lepsze pomysły na sceny. To normalne w pracy nad filmem. Ale zawsze dobrze mieć taki plan gry, do którego można zajrzeć, gdy nasuną się wątpliwości.

7. Jak kręcić ujęcia?

Zrobienie dobrych ujęć to prawdziwe wyzwanie. Trzeba pamiętać o wielu rzeczach naraz: o dobrym kadrowaniu, o odpowiednim oświetleniu, o pozbyciu się niechcianych dźwięków. Wydaje się to trudne? Nie zniechęcajcie się. Na planie filmu kierujcie się też intuicją. Ona może wam pomóc w rozwijaniu dopiero co nabytych umiejętności filmowca. Pamiętajcie też, że lepiej kręcić trochę dłuższe ujęcia. Łatwiej je potem pociąć niż łączyć ze sobą.

8. Jak zmontować film?

Wybierzcie najlepsze fragmenty spośród zebranego materiału. Przy ich wyborze weźcie pod uwagę to, że poszczególne części muszą do siebie pasować. Film to pewna całość. Jedna scena powinna wynikać z drugiej. Kluczem do sukcesu jest rozmowa w grupie. Oglądajcie razem kolejne wersje montażowe i wymieniajcie się uwagami.

9. Film jest gotowy. I co dalej?

Czas na premierę! Możecie ją zorganizować w szkole, domu kultury lub w innym miejscu, które uznacie za odpowiednie. Zaproście na to wydarzenie przedstawicieli lokalnych mediów. Nie zapomnijcie też o zaproszeniu producenta filmu. Może w waszej okolicy mieszka osoba pracująca przy powstawaniu filmów? Jej uwagi mogą przydać się do ulepszenia waszego warsztatu filmowego.

Więcej informacji o tym, jak zrobić film, znajdziecie tutaj oraz tutaj.

Materiał powstał w ramach dofinansowania przyznanego przez Fundację Bre Banku.