Siła Młodzieżowych Rad

Głos młodych słychać nie tylko w Europie, ale też na poziomie lokalnym poprzez młodzieżowe rady. 

Czym właściwie jest młodzieżowa rada miasta i dlaczego ten twór pełni niezwykle ważną rolę w polskiej polityce młodzieżowej? Młodzieżowe Rady tworzone są przez grupę młodych ludzi, którzy zostali wybrani przez swoich rówieśników i rówieśniczki w demokratycznych wyborach organizowanych najczęściej w szkołach, które stanowią okręgi wyborcze. Samorządy takie pełnią rolę reprezentacji młodzieży na danym terenie i mają na celu uwrażliwianie władz samorządowych na potrzeby młodych mieszkańców i mieszkanek oraz wyrażanie opinii o działaniach tych władz. Młodzieżowe Rady nie mają statusu organizacji pozarządowej ani nie posiadają osobowości prawnej.

Jak to się zaczęło?

Historia młodzieżowych rad w Polsce sięga 1990 r., kiedy to powołano Młodzieżową Radę Miasta Częstochowy, będącą pierwszą tego rodzaju instytucją w kraju. Z biegiem czasu pomysł dopuszczenia młodzieży do konsultacji decyzji władz lokalnych stawał się coraz bardziej popularny. Jednak najbardziej przełomowym momentem była nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym oraz wprowadzenie do niej w 2001 r. art. 5b, który już jasno określał, że „Rada gminy na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy mającej charakter konsultacyjny”. Młodzieżowe rady zyskały więc formalne ramy funkcjonowania, tym samym niejako zobowiązując władze lokalne do ich tworzenia, o ile znajdzie się grupa młodzieży chętna, by działać i konsultować pomysły władzy. Od tego czasu w Polsce powstało ok. 150 młodzieżowych rad działających przy samorządach gmin, miast oraz w przypadku Warszawy – także dzielnic. Warto wspomnieć, że w Polsce działają również młodzieżowe rady powiatów i województw. Te mają jednak charakter nieformalny i często, pomimo tego, że z samorządami współpracują, nie są przez nie powoływane, a działają przy organizacjach pozarządowych.

Czym zajmują się młodzieżowe rady?

Młodzieżowa rada różni się zatem od zwykłej organizacji młodzieżowej chociażby tym, że jest powoływana przy samorządzie oraz działa w ściśle określonym celu, jakim są konsultacje. Obecnie promuje się jednak działalność młodzieżowych rad w trzech obszarach. Są to: aktywizacja młodzieży, szerzenie wiedzy o samorządzie oraz działalność konsultacyjna. Efektywnie działająca młodzieżowa rada nie skupia się więc tylko na konsultacjach (będących nie tylko najważniejszym, ale zarazem najtrudniejszym i często zaniedbywanym elementem), lecz także zachęca młodzież do aktywnego działania poprzez organizację wydarzeń młodzieżowych, czy szerzenie wiedzy na temat możliwości podjęcia aktywności pozalekcyjnych, jak wolontariat czy wyjazdy zagraniczne. Młodzieżowe rady mają na celu również naukę samorządności. Ich zadaniem jest pokazanie, że każdy człowiek, niezależnie od wieku, czy pozycji społecznej może mieć wpływ na własne otoczenie. W tym celu organizowane są konkursy wiedzy o samorządzie, aktywne lekcje WoS-u, czy dni otwarte urzędów miast. 

Młodzieżowe rady mają głos! I wsparcie

Od niedawna młodzieżowe rady mogą się również wypowiadać w kwestiach ważnych dla polityki na rzecz młodzieży również na poziomie kraju, za pośrednictwem utworzonego w tym celu specjalnego zespołu działającego przy Polskiej Radzie Organizacji Młodzieżowych.  Zespół Stały ds. młodzieżowych rad jest nie tylko platformą spotkań, wymiany pomysłów i polem do analizy działań młodzieżowych samorządów. Zespół Stały ds. młodzieżowych rad jest przede wszystkim strukturą umożliwiającą włączenie młodzieżowych samorządów w bieżące prace Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych, tym samym umożliwia im wyjście ponad poziom lokalnej działalności i udział w aktywnym współtworzeniu polityki na rzecz młodzieży na poziomie krajowym.

Przez prawie ćwierćwiecze swojej działalności młodzieżowe rady stały się ważnym narzędziem umożliwiającym włączenie młodzieży w proces podejmowania decyzji na szczeblu lokalnym, które wciąż zyskuje na prestiżu. Liczba młodzieżowych samorządów wciąż rośnie, a ich działanie z dnia na dzień staje się coraz bardziej efektywne. Młodzieżowe rady coraz częściej stają się ważnym partnerem w rozmowach z władzami, tym samym spełniają swoją rolę, jaką jest reprezentowanie młodzieży na danym terenie oraz konsultowanie decyzji władz.

Mateusz Czerniga – Koordynator Zespołu Stałego ds. Młodzieżowych Rad w Polskiej Radzie Organizacji Młodzieżowych, student trzeciego roku stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Warszawskim. Z tematyką młodzieżowych rad związany jest od początku swojej działalności społecznej. W latach 2008-2012 był radnym, a potem przewodniczącym Młodzieżowej Rady Miasta Starogard Gdański, której jest współzałożycielem. Koordynator wielu projektów krajowych i międzynarodowych oraz trener młodzieżowy.  

Miniatura: CC BY-NC-SA Office of Governor Patrick